W czasach gdy mikroskopijny Covid-19 przykrył największe problemy naszego świata, dobrze jest sobie o nich przypomnieć. Szczególnie o tych, których nie rozwiąże nabycie „odporności stadnej” – tym bardziej, że będą dotyczyć większości z nas. Dlatego skorzystaliśmy z możliwości zdalnego udziału w wykładzie dr. Tomasza Padły (Instytut Geografii UP) zatytułowanym „Kryzys uchodźczy w Europie. Przyczyny i skutki”.
Temat może wydawać się mniej aktualny niż kiedy był na czołówkach gazet i ustach polityków już prawie 10 lat temu (początek tak zwanej Arabskiej Wiosny mimo, że zaczęła się w grudniu), stąd postanowiłem zamieścić plakat oryginalnego wykładu z 2016 roku. Plakat ten nawiązuje też do badań naukowych, które dr Padło przeprowadził na Lampedusie i w obozach uchodźców na Bliskim Wschodzie i Iranie. Udział w wykładzie (po zakończeniu przez około godziny mogliśmy zadawać pytania) był szansą na wysłuchanie opinii osoby, która wiedzę o problemie czerpała nie tylko z doniesień medialnych, ale też z miejsc, których wiele osób wolałoby nie odwiedzać. Ponadto upływ kilku lat i pozorny spokój „na granicach UE” pozwala spojrzeć na problem bez wcześniejszych emocji.Oczywiście jak na naukowca przystało, przekazywane informacje i opinie były poparte twardymi danymi statystycznymi. Z powodu sporej publiki w liczbie 150 osób zalogowanych na MS Teams, dr Padło stawiał pytania, na które za chwilę odpowiadał, często starając się pokazać jak budowane były mity i fałszywe opinie na temat uchodźców w Europie.
Niestety sposób postrzegania problemu w naszym kraju jest bezlitośnie pokazany przez popularny serwis kiedy wpiszemy hasło „uchodźcy” i jako filtr ustawimy „liczba wyświetleń”, co można sprawdzić poniżej: https://www.youtube.com/results?search_query=uchod%C5%BAcy&sp=CAM%253D Podobne zapytanie „refugees” z tym samym filtrem pokazuje zupełnie inne wyniki: https://www.youtube.com/results?search_query=refugees&sp=CAM%253D
Stereotypy odnoszące się do osób szukających schronienia dotyczyły kwestii takich jak:
– Czy Europa może rzeczywiście mówić o kryzysie? (Wszystkie kraje, gdzie uchodźcy mają ponad 25% udział w ludności są poza Europą)
– Jak zmiany klimatu na Bliskim Wschodzie doprowadziły do konfliktów na tym obszarze?
– Dlaczego Europa jest atrakcyjne dla uchodźców? (Jest blisko)
– Dlaczego migrują przede wszystkim młodzi mężczyźni?
– Dlaczego nie pozostaną w pierwszym kraju, do którego uciekli?
– Jak osoby biedne są w stanie pokonać tak daleką drogę? (Są zmuszane do niewolniczej pracy np. w Turcji po przekroczeniu granicy z Iranem)
– Czy są zagrożeniem terrorystycznym i przestępczym? (Są, ale o wiele mniejszym niż kiedyś ETA, IRA, RAF i inne europejskie organizacje)
– Dlaczego kraje lub regiony, w których jest najmniejsza liczba wyznawców islamu wykazuje największą do nich niechęć bądź nienawiść mimo, że praktycznie nie mają możliwości spotkania z nimi.
– Czy są tylko obciążeniem systemów pomocy socjalnej? (Niemieckie statystyki pokazują, że tak, ale tylko w początkowym okresie. W dłuższej perspektywie są niezbędni do rozwoju krajów o starzejących się społeczeństw, a bez ich napływu i przy obecnym poziomie dzietności Europę czeka depopulacja)
Twardym danym statystycznym towarzyszyły świetne zdjęcia (dr Padło jest laureatem Sony World Photography Award 2018 https://www.fotopolis.pl/inspiracje/galerie/30313-znamy-wyniki-sony-world-photography-awards-2018-tomasz-padlo-z-nagroda-w-sekcji-profesjonalnej-zobaczcie-wszystkie-nagrodzone-prace/30315/161102 ) oraz często wstrząsające historie opowiadane przez osoby, które spotkał. Reasumując, wyzwania, które czekają na Europę i Polskę w związku z nieuchronnym spotkaniem z migrantami (w tym uchodźcami) są wielkie, ale nieuniknione. Dlatego też należy do nich podejść z odpowiednim nastawieniem i wykorzystaniem doświadczenia innych krajów.
Autor informacji: Michał Złomańczuk
